اصل پارتو همواره برای بحث مدیریتی به خصوص هزینه و زمان بندی مورد استفاده قرار میگیرد که مثالهای متعدد و متنوع در حوزه مدیریتی و تصمیم گیری کسب و کارها و یا سازمانهای مختلف استفاده میشود، درخصوص طراحی و اجرای زیرساخت شبکه و مرکزداده، مهمترین بحث کابل کشی آن است.
یک مرکز داده متشکل از دو قسمت اصلی تجهیزات Active و قسمت Passive آن یعنی کابلکشی ها و اتصالات می گردد که هر کدام ویژگی و نقطه تمایزهایی دارند. در این بحث سعی کردیم از دیدگاه پارتو، اهمیت و تاثیرگذاری بخش Passive مراکز داده و شبکه که متاسفانه کمتر پرداخته میشود. به این مسئله نگاه کلی تری داشته باشیم :
اهمیت کابل کشی و تجهیزات پسیو در شبکه مانند اهمیت جاده هاست.
بهترین و پیشرفته ترین خودرو ساخته شده با آخرین فناوری های توسعه داده شده در حوزه مکانیک خودرو و مرتبط با آن،اگر در مسیر و جاده ای مناسب مورد استفاده قرار نگیرد. هیچ بهره ای از سرعت و قدرت آن نخواهیم برد. با فرض تشبیه BackBone یک شبکه یا مرکز داده به مسیرهای ارتباطی یک کشور شامل اتوبانها و جاده، پل و تونل، پیچ ، سرازیری و سربالایی و حتی روکش آسفالت، میتوان به اهمیت پسیو شبکه شامل طراحی مسیر، نوع تجهیزات و نحوه انجام سربندی ها شامل فیوژن زدن و اتصالات پی برد.
احداث یک مسیر ارتباطی بین دو شهر چه جاده ، چه مسیر ریلی یا هوائی، نیاز به سالها مطالعه و ایجاد معابری مانند تونل، پل های ارتباطی و ایستگاه قطار و پایانه های فرودگاهی داره که هر چقدر در این حوزه دقت کافی گردد و هزینه درست مصرف شود تا چند دهه میتوان انواع وسایل نقلیه مناسب به فراخور پیشرفت ها و توسعه فناوری ها استفاده نمود.
در نظر بگیرید در یک کشور، بجای مطالعه و تحقیق برای این موضوع، بیشتر بر روی خرید و واردات انواع خودرو، قطار و هواپیما های مدرن اقدام گردد حتی در بهترین حالت نسبت به ایجاد جدیدترین کارخانه تولیدی در کشور اقدام شود و حداقل بهای لازم به جاده ها و مسیرهای ارتباطی و پایانه ها داده شود، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
آیا خودرو وارد شده یا تولید شده، خواهد توانست از توانمندی های سرعت و قدرت و راحتی و ایمنی خود استفاده کند؟ چند درصد فناوری های بکار رفته در خودروی تولید شده روز با آخرین فن آوری ها، در جاده خاکی و پر پیچ خم بین شهری میتواند مورد استفاده قرار گیرد؟
- ایجاد تغییر در مسیرهای ارتباط و تونل و پلهای مواصلاتی، سخت تر و پرهزینه تر است یا خرید خودرو روز در زمان مورد نیاز؟
- متوسط عمرماندگاری و بهره برداری و استفاده از جاده و مسیرهای احداث شده (به شرط طراحی درست البته ) بیشتر است یاخودرو یا قطار تولید شده ؟
- آیا امکان استفاده از جدیدترین و پیشرفته ترین هواپیمای مسافربری در صورتی که پایانه مناسب فرودگاهی طراحی و ساخته نشود صرفا با خرید هواپیما، فراهم خواهد شد؟
- در صورت استفاده از مسیر طولانی تر، استهلاک خودرو یا مصرف سوخت بیشتر، مورد توجه قرار نخواهد گرفت؟ یا در صورت طراحی مسیرهایی با عرض عبوری باریک، شاهد ایجادترافیک و کند تر شدن حرکت و ارسال بار یا محموله نخواهیم بود؟
مثالهایی از این دست، اهمیت مسیر ارتباطی را بیشتر نشان می دهد. که در صنعت راه سازی در کشورها امری پذیرفته شده است اما متاسفانه به دلایلی در حوزه فناوری اطلاعات از زمان ظهور و شروع استفاده از آن در کشور ما حداقل، بصورت کاملا برعکس انجام میشود.همواره سازمان خصوصی و دولتی، بانکها مخصوصا که نیاز به مراکز داده پرقدرت و توانمند برای انجام مامویت ها و برنامه های خود دارند ، همواره بیشترین اهمیت و بودجه را صرف خرید تجهیزاتی مانند سرور و سوئیچ و روتر مینمایند که به فاصله سه سال از رده خارج شده و علاوه بر ارائه فناوری های جدید در عرضه پردازشگر و سیستم های ذخیره سازی یا الگوریتم های امنیتی و… شرکت تولید کننده حتی نسبت به تمدید لایسنس ها اهمیتی نشان نمی دهد یعنی بعد از ۵ سال قابلیت تبدیل شدن به آهن پاره سنگین و بی مصرف را براحتی دارند. این درحالی است که مرکز داده مورد نظر به دلیل کم توجهی یا صرف هزینه کم با طراحی بسیار ضعیف و استفاده از کابلهایی با کیفیت پایین تر و بدلیل صرفه جویی در هزینه و عدم پیش بینی آینده ، توانایی استفاده از تجهیزات جدیدی که هر سه سال(در بهترین حالت و چه بسا کمتر) دستگاه های جدید ساخته می شود را ندارند .
علاوه براین بازهم به استناد تشبیه به مسیر ارتباطی و وسایل حمل و نقل و تردد، اگر خودرو یا وسیله حمل و نقل حتی پیچیده ترین آن هواپیما دچار خرابی بشود بدون ایجاد اختلال در برنامه سایر وسایل تردد، تعمیر یا جایگزین میگردد اما اگر تونل یا پلی بدلیل استفاده از مصالح نامرغوب یا خطای طراحی، دچار مشکل گردد، استفاده از آن مسیر هم برای وسایل تردد سبک و ارزان قیمت و هم جدیدتیرن ها، تا زمان تعمیر، غیرممکن خواهد بود به عبارت دیگر کل ارتباط قطع میگردد.
به همین صورت اگر مشکلی در مسیر ارتباطی یه شبکه یا مرکز داده ایجاد شود، تمامی تجهیزات آن (به عنوان مثال اعم از سوئیج ۲۹۵۰ یا سوئیچ نکسوس ۹۰۰۰ یا سرورهای ابرپردازشگر و تفاوتی ندارد که برای اون تجهیزات ۱۰۰۰ ریال هزینه شده است یا ۱۰۰۰میلیارد ریال)، از مدار خارج می گردند و در موضوع کابل کشی شبکه آنچه وضعیت را بحرانی تر و خطرناک تر میکند در مواردی پیدا کردن کابل معویب در بین تمامی کابلهای مورد استفاده حتی غیر ممکن می گردد.
قانون ۲۰-۸۰ معروف اینجا خودش را خوبی نشان میدهد
متاسفانه مدیران تصمیم گیرنده، در شروع مراحل تصمیم گیری و طراحی و تخصیص بودجه برای ایجاد یک دیتاسنتر،با نادیده گرفتن تاثیر و اهمیت تجهیزات پسیو، انتخاب نوع تچهیزات، توجه به کیفیت آن و طراحی و اجرای کابل کشی و یا عدم توجه کافی به اصل پارتو ۸۰ به ۲۰، عمده توجه خود را به خرید و هزینه کردبرای تجهیزات Active می دهند.
۱-عمر تجهیزات و استهلاک :
نسبت عمر کابل کشی و اتصالات به تجهیزات اکتیو بازهم ۸۰ به ۲۰ است یعنی میانگین اگر عمر تجهیزات اکتیو را سه تا ۵ سال در نظر بگیریم، میانگین عمر تجهیزات پسیو و کابل کشی ۲۵ سال بیان می شود. به عنوان مثال NEO برای تجهیزات کابل و فیبرنوری، ۲۵ سال گارانتی در نظر گرفته است.
۲- زمان مورد نیاز برای تعمیر یا تعویض
نسبت زمان لازم برای تعمیر و رفع اشکالات در تجهیزات اکتیو به تجهیزات پسیو باز هم ۲۰ به ۸۰ می باشد. برای باز و بسته کردن و تعویض تجهیزات اکتیو کمتر از ۲۰ درصد زمانی لازم است نسبت به زمانی که یک پچ پنل اصلاح و رفع عیب گردد.
کابل کشی سمت راست مطمئنا هزینه بیشتری صرف گردیده است؛ اما برای نگهداری ،رفع ایراد و هرگونه تغییر، کدام مناسب تر است؟
۳- بودجه و هزینه و نسبت نیاز
نسبت نیاز به بودجه اولیه در تامین و خرید تجهیزات اکتیو به نسبت به پسیو نیز قانون ۲۰ به ۸۰ می باشد.
به عنوان مثال اگر در طراحی و برآورد خرید تجهیزات پردازشگر برای یک دیتا سنتر ۱۶ دستگاه سرور پرقدرت پیش بینی گردیده است، برای شروع و راه اندازی مرکز داده میتوان با ۴ دستگاه نیز شروع نمود و به مرور نسبت به افزایش تعداد سرورها اقدام نمود
اما اگر برای طراحی ارتباطات بین رک ها در مرکز داده نیاز به استفاده از کابل فیبرنوری ۱۰g به میزان ۱۰ کیلومتر باشد نمیتوان انتظار داشت برای شروع از کابل ۱۰۰M استفاده نمود یا فعلن ۱ کیلومتر خریداری شود تا بعدا کابل کشی تکمیل تر گردد تا از ۱۰۰M به ۱۰G تغییر یابد.
جمع بندی
آنچه مهم است و باید توجه گردد این است که داشتن کابل کشی ساخت یافته شامل طراحی طبق استاندارد مسیر ها و استفاده از کابل و تجهیزات مناسب به همراه اجرای صحیح ، هزینه میخواهد اما نسبت هزینه کرد این بخش از شبکه یا مرکز داده در داشتن یک مرکز داده استاندارد که بتواند ضمن رفع نیازمندی های هدف ایجادی آن مرکز داده حداقل به مدت ۲۵ سال، هزینه های بعدی نگهداری آنرا به میزان قابل توجهی کاهش دهد، به نسبت هزینه کرد در خرید تجهیزات Active بسیار مقرون به صرفه تر است.
چه جالب